BLOG

Revolutie of Hype: Waarom is er zoveel verdeeldheid over de kracht van AI?

In 2025 bestaat er een opvallende tweedeling in hoe mensen naar AI kijken. Sommigen, waaronder ikzelf, zijn overtuigd dat AI onze wereld fundamenteel zal veranderen. Anderen beschouwen het als een overdreven hype met beperkte impact. Hoe kan het nou dat mensen er zo anders over denken?

De extreme tegenstelling in visies is in mijn optiek te verklaren door twee factoren: de omgang met een ‘disharmonieus systeem’ en verschillende toekomstverwachtingen. In dit artikel leg ik uit wat ik hiermee bedoel en waarom ik denk dat AI een revolutie gaat veroorzaken.

Disharmonie

Er zijn twee fundamentele feiten die naast elkaar bestaan, mogelijk doordat AI fundamenteel anders functioneert dan mensen:

  1. AI presteert op sommige gebieden ver boven menselijk niveau

  2. AI presteert op andere gebieden ver onder menselijk niveau

De interpretatie van deze twee feiten verschilt sterk. Voorstanders zoals ik focussen op de capaciteiten van AI. Een persoonlijk voorbeeld: enkele maanden geleden genereerde ik een complete universitaire masterscriptie met AI in één weekend – een prestatie die weinig mensen kunnen evenaren. Ook in wiskunde overtreft het nieuwste AI-model de prestaties van topwiskundigen op complexe benchmarks. Zo kan ik nog wel duizenden voorbeelden geven.

Critici richten zich op AI’s beperkingen, zoals het bekende ‘strawberry probleem’ waarbij AI niet kon tellen hoeveel keer de letter ‘r’ in het woord voorkwam. Ze wijzen op het ontbreken van emotioneel bewustzijn en het onvermogen om praktische taken zoals veters strikken uit te voeren. Bovendien produceren AI-systemen soms verrassend incorrecte antwoorden op eenvoudige vragen. Ook hiervan kan ik nog wel duizenden voorbeelden geven.

Beide perspectieven zijn valide – AI is tegelijkertijd buitengewoon capabel én merkwaardig beperkt in vergelijking met mensen.

Voor de beoordeling van AI’s impact is het eerste perspectief echter relevanter in mijn optiek. Want:

We kunnen kiezen wanneer we de technologie inzetten en wanneer niet.

Vergelijk het met menselijk talent: iemand kan excellent zijn in bepaalde vaardigheden en tekortschieten in andere. Door mensen in hun kracht te zetten, bereiken we optimale resultaten. Het zou contraproductief zijn om iemand af te schrijven vanwege specifieke beperkingen. Toch beoordelen veel mensen het gehele AI-systeem op basis van individuele tekortkomingen. In veel toepassingen zijn deze beperkingen irrelevant – je hoeft immers niet te kunnen tellen hoeveel letters ‘r’ in een woord voorkomen om een scriptie te schrijven.

Nu denken sommige mensen wellicht: “Maar in mijn werk presteert AI ondermaats, dus voor mij is het een hype.” Of anders geformuleerd: “Mijn werk bestaat uit het tellen van letters in woorden, dus voor mij is AI irrelevant.” Voor deze mensen is het volgende deel over toekomstverwachtingen bijzonder relevant.

Toekomstperspectief

De ontwikkeling van AI-capaciteiten is een onderwerp van intensief debat. Voorheen was er legitieme discussie over de grenzen van AI’s potentiële groei, met diverse geïdentificeerde obstakels. Echter, sinds de aankondiging van ‘o3’ is er groeiende consensus dat AI nog substantieel zal verbeteren – niet alleen in zijn sterke punten (deterministische problemen), maar over de volledige breedte van capaciteiten. De succesvolle voltooiing van de ARC-challenge vormt hiervoor overtuigend bewijs, vooral omdat deze specifiek was ontworpen om de grenzen van AI-capaciteiten aan te tonen.

Een belangrijk (en angstaanjagend) aspect van AI-ontwikkeling is het niet-lineaire karakter. Zoals onderstaande grafiek illustreert, vertoont de vooruitgang soms een ‘hockey-stick’ patroon: lange periodes van ogenschijnlijke stagnatie worden gevolgd door plotselinge, dramatische verbeteringen. Let vooral op de score van 4o, het model dat momenteel het meest wordt gebruikt. Dit patroon is niet uniek voor de ARC-challenge – het manifesteert zich op diverse terreinen. Zelfs het eerdergenoemde ‘strawberry probleem’ werd van de ene op de andere dag opgelost.

Dit niet-lineaire ontwikkelingspatroon maakt voorspellingen bijzonder uitdagend. Capaciteiten die vandaag buiten bereik lijken, kunnen morgen plotseling beschikbaar zijn. Deze dynamiek wordt regelmatig bevestigd door praktijkervaringen – wekelijks zie ik op LinkedIn en andere platforms claims over wat AI niet kan, terwijl deze beperkingen in werkelijkheid al zijn overwonnen.

Conclusie

Het is onverstandig om AI als ‘overdreven hype’ te bestempelen vanwege specifieke tekortkomingen. We moeten kijken naar de bestaande mogelijkheden en deze strategisch benutten. Bovendien kunnen huidige beperkingen onverwacht snel verdwijnen.

Dit heeft belangrijke implicaties voor de arbeidsmarkt: taken die nu buiten bereik van AI lijken, kunnen plotseling automatiseerbaar worden. Mijn advies is daarom: experimenteer met AI in al je werkzaamheden. Ontdek waar het wel en niet effectief is. Hertest regelmatig wat mogelijk is. De kloof tussen mensen die AI effectief kunnen inzetten en degenen die dat niet kunnen, zal alleen maar groter worden.

 

Meer weten over AI in het onderwijs?

Voor studenten heb ik een uitgebreide e-learning gemaakt over ‘AI in het onderwijs’. Niet geheel onverwacht gaat er een hele les over het onderwerp ‘disharmonie’. Verder leer ik studenten prompten, GPTs bouwen en vooral praktische zaken omtrent de inzet van AI zoals bij het schrijven van een scriptie en het leren voor een tentamen. Alles is gratis toegankelijke voor iedereen. De e-learning is inhoudelijk af, het is alleen nog wachten op de websitebouwer die nog een paar kleine dingen moet repareren. Ik verwacht dat ik het deze week nog kan delen met iedereen op https://aivoorstudenten.nl.

Voor docenten hebben Marcel Mutsaarts en ik het platform https://aivoordocenten.nl opgezet. Hierop staan o.a. best practices, onze artikelen, een GPT- en promptbibliotheek, tips&trics en natuurlijk onze podcast ‘het AI-tussenuurtje’. Daarnaast bieden we een betaalde webinarserie aan. Deze begint eind januari. Ik kijk hier erg naar uit. Ik mag namelijk zelf de webinarserie aftrappen met het bouwen van persoonlijke chatbots. Ik weet nu al dat de deelnemers zich gaan verbazen hoe simpel en krachtig dit is!

Voor leerlingen op het Voortgezet Onderwijs hebben we AI-docenten op elk niveau en elk examenvak gemaakt. Deze zijn gratis beschikbaar via https://aivoorleerlingen.nl. We hebben zeer recent de mijlpaal gehaald dat de AI-docenten al 10.000 keer zijn gebruikt!🎉

Scroll naar boven