AI in onderwijs: hoog tijd voor scholing

In mijn vorige artikel (Post | Feed | LinkedIn) betoogde ik dat de omloopsnelheid van het onderwijs aanzienlijk trager is dan die van AI, waardoor we als onderwijs een te grote achterstand hebben. In dit artikel richt ik me op de uitdagingen die dit met zich meebrengt voor de scholing van docenten. Welke vaardigheden en kennis zijn essentieel voor docenten om AI verantwoord in het onderwijs te integreren? En waarom is er een dringende noodzaak voor deze ontwikkeling, die eigenlijk al gisteren had moeten plaatsvinden? Na een analyse van de huidige situatie bespreek ik mogelijke oplossingen.

ChatGPT is nu een jaar oud en de situatie in het onderwijs is als volgt: aan de ene kant zijn er enorm krachtige AI-tools die heel impactvol voor het onderwijs zijn en aan de andere kant is een groot deel van de docenten (nog) helemaal niet bezig met AI in het onderwijs. Dit leidt tot onbedoelde risico’s, maar vooral ook tot onbenutte kansen. Op veel plekken in het onderwijs ‘profiteren’ studenten door AI-tools in te zetten waar de docent dat niet voorzien heeft. Tegelijkertijd zouden deze studenten pas echt profiteren van AI-tools als docenten in staat worden gesteld ze zinvol te integreren in het onderwijs.

Voor deze transitie van mogelijke verarming van het onderwijs door oneigenlijk gebruik van AI-tools naar verrijking van het onderwijs door doordachte implementatie ervan, is veel scholing nodig. Om dit scholingsvraagstuk behapbaar te bespreken, maak ik onderscheid tussen twee groepen docenten. De eerste groep zijn die docenten die als kwartiermaker in hun onderwijsorganisatie zouden moeten functioneren. De tweede groep zijn alle andere docenten.

Kwartiermakers

Deze groep, waar ik zelf ook toe behoor, heeft vaak al heel veel kennis opgedaan door zich uit enthousiasme te verdiepen. Mijn ervaring is ook dat dit vaak op eigen initiatief plaatsvindt, een kenmerk van deze pioniers vermoed ik. De taak waar deze kwartiermakers voor staan binnen hun onderwijsorganisatie is groot en veelzijdig:

–        Zij moeten hun collega’s de noodzakelijke vaardigheden bij brengen om

o   zelf goed om te gaan met AI-tools en

o   deze tools zinvol in te zetten in hun onderwijs en

o   studenten te begeleiden bij het kritisch en verantwoord gebruik van AI- tools.

–        Zij moeten de razendsnelle ontwikkelingen in AI op de voet volgen.

–        Zij moeten aan de basis staan van visie en beleid rondom van het gebruik van AI-tools in het onderwijs.

Om bovenstaande verantwoord te kunnen doen, hebben zij uitgebreide en diepgaande kennis nodig van de mogelijkheden van de huidige AI-tools. Ook moeten zij goede onderwijskundige inzichten hebben over hoe je deze tools op een verantwoorde en verrijkende manier in een onderwijsblend inbouwt. Daarnaast is kennis over de potentiële risico’s en ethische vraagstukken die gepaard gaan met het gebruik van AI-tools in het onderwijs noodzakelijk.

Onderwijsinstellingen zouden mijns inziens forse ondersteuning aan deze kwartiermakers moeten bieden. Zowel in tijd, als in mogelijkheden voor uitgebreidere vormen van scholing, als ook in gefaciliteerd gebruik van de belangrijkste AI-tools. Een investering aan de voorkant die zichzelf uitbetaald gegeven het belang van de taak die voor ons ligt lijkt mij.

Alle andere docenten

Wat hebben individuele docenten nodig om de drie rollen die hierboven beschreven staan, te kunnen oppakken? Als eerste stap is een hands-on ervaring met de belangrijkste AI-tools essentieel. Workshops waarin de basis van generatieve AI wordt besproken en waarin de eerste vaardigheden van het gebruik ervan (bijvoorbeeld prompting) worden aangeleerd, werken in mijn ervaring erg goed. Van hieruit wordt al snel de vraag gesteld “en hoe nu verder”? Een logische vervolgstap is om dan meer lokaal, bijvoorbeeld op vakgroep- of teamniveau, de daadwerkelijke stap naar het concrete onderwijs te maken. Hiervoor is begeleiding vanuit meer onderwijskundig inzicht noodzakelijk.

Onderwijsinstellingen zouden ook hier goed moeten ondersteunen. Geef ruimte en tijd voor workshops en verdere begeleiding. En maak AI-tools breed beschikbaar voor docenten.

HAN AI-sandbox

Een initiatief waar ik binnen mijn eigen organisatie erg enthousiast van wordt, is de HAN AI-sandbox. Hierin krijgen de kwartiermakers van de verschillende academies de ruimte en mogelijkheid om te werken aan de noodzakelijke experimenten in het onderwijs. Welke AI-tools kunnen we op welke wijze inzetten? Hoe gaan we om met de ethische dilemma’s? Hoe bouwen we verantwoorde onderwijsblends die robuust genoeg zijn om niet bij iedere nieuwe AI-ontwikkeling ‘omvallen’? Ik zal in toekomstige artikelen de kennis die we hier opdoen, blijven delen. Wil je meer informatie hebben, bericht me dan even persoonlijk!