“ChatGPT is niets meer dan een ‘stochastische papegaai’” of “Een paar jaar geleden had iedereen het over Blockchain, daar is nu ook niets meer van over, AI is ook een grote hype”. Dit soort uitspraken hoor ik nog regelmatig. Tijd om eens kritisch te kijken naar de validiteit van dit soort uitspraken.

Een week geleden schreef ik over 4 scenario’s voor de toekomst van ons onderwijs, waarbij het vooral ging over hoe groot de invloed van AI wordt in ons onderwijs. Ik schreef dat het mij waarschijnlijk lijkt dat die invloed enorm gaat zijn: Niet alleen verandert HOE we leren, ik verwacht namelijk dat we voor een aanzienlijk deel gaan leren met en door gepersonaliseerde docentbots. Maar ook verandert er WAT we gaan leren. Zo denk ik dat we nu al goed moeten nadenken over welke banen er straks overblijven en welke kennis/vaardigheden studenten nog moeten aanleren. Ik kan me heel goed voorstellen dat er nu opleidingen zijn waar studenten hun 4-jarig traject beginnen terwijl de banen waarvoor deze opleidingen dienen er straks helemaal niet meer zijn.

Op dat artikel en op mijn visie op de toekomst heb ik behoorlijk wat reacties gehad. Dat vind ik leuk want dat zet me aan het denken. Ik wil in dit artikel enkele topics bespreken die ik meerdere keren heb gehoord.

“ChatGPT is niets meer dan een ‘stochastische papegaai’”

Een van de argumenten waarom mensen niet geloven dat AI een grote invloed gaat hebben in ons leven gaat in op hoe ChatGPT werkt. De werkwijze van ChatGPT is om zo goed mogelijk het volgende woord te voorspellen. Er wordt gesteld dat ChatGPT daarom een soort stochastische papegaai is omdat het vooral mensen goed kan imiteren.

Als bots ons kunnen napraten is dat geweldig

Afgezien dat ChatGPT veel meer kan dan ons napraten, hierover straks meer, moeten we niet onderschatten hoe geweldig het is dat ChatGPT ons kan napraten. Een mooi voorbeeld hiervan is dat ik bezig ben met docentGPTs, waaronder EconomieGPT. Dit is een chatbot getraind op VO-economiemateriaal en kan momenteel zo goed mensen ‘napraten’ dat het een 9.9 op het HAVO-examen haalt en een 9.6 op het VWO-examen. Aangezien het de theorie al heel goed begrijpt kan het dit ook fantastisch uitleggen. Dit betekent dat deze digitale docent straks leerlingen kan helpen met hun leerwerk.

Maar als ze alleen kunnen napraten dan kunnen we de uitleg toch net zo goed laten doen door menselijke docenten? Hier zit een grote denkfout. Die bots hebben namelijk enkele hele grote voordelen. Deze bots zijn er bijvoorbeeld 24/7 voor de leerling, kunnen veel beter een gepersonaliseerd leerpad maken, hebben oneindig tijd en geduld en misschien wel het belangrijkste: ze zijn veel goedkoper. Mensen hebben zeker nog toegevoegde waarde in verschillende situaties, en systemen als ChatGPT hebben echt een hoop nadelen maar onderschat niet wat een enorme invloed het heeft als bots ons kunnen napraten.

Als bots nog meer kunnen dan ons napraten is dat revolutionair

Maar zoals ik al zei kan ChatGPT veel meer dan ons napraten.

Ten eerste kan het nieuwe teksten genereren die nog nooit door mensen zijn geschreven. Ik kan vragen om een gedicht in de stijl van Shakespear over waarom AI een grote impact heeft in het onderwijs en dan krijg ik dat. Ik wil niet de zoveelste discussie starten of AI ‘creatief’ kan zijn maar feit is wel dat ChatGPT dingen kan schrijven die nog nooit door een mens bedacht zijn.

Ten tweede kan het meer dan napraten want het is al multimodaal. Ik ben onwijs onder de indruk van GPT-Vision. Je kunt een afbeelding uploaden en dan kan ChatGPT omschrijven wat erop die afbeelding te zien is. Ik maak regelmatig een foto ergens van en vraag dan ChatGPT om me te helpen met hetgeen dat ik gefotografeerd heb. Maar de mogelijkheid om afbeeldingen te interpreteren heeft gigantische gevolgen. Zo kan ik ChatGPT een code laten schrijven waarop ik het om de seconde een screenshot van mijn scherm kan laten maken en dan vragen het iets te doen. Stel dat ik een ruimte moet reserveren, dan kan ik dus AI mijn browser laten opstarten (want het ziet het pictogram), dan gaat het naar de adresbalk (want het ziet waar dit is in de browser), het kan de juiste tekst generen, op de site kan het zoeken naar ‘ruimte reserveren’, enzovoorts. Ik verwacht dat we straks op een heel andere manier met computers gaan werken.

Ten derde kan AI soms nu al meer dan de beste mens. Zo ver is ChatGPT nog niet op het gebied van kwaliteit maar dan hebben we het vooral over ‘narrow AI’ (dus gericht op een bepaalde taak). Jullie weten vast dat AI al beter kan schaken en GO spelen. Maar het wordt nu ook veelvuldig ingezet om nieuwe medicijnen te ontdekken, het lost wiskunde problemen op die mensen niet kunnen oplossen en er zullen de komende tijd nog veel meer van dit soort dingen komen. Of zoals laatst in de NRC stond: ‘Er zal geen wetenschapper beteuterd commentaar geven als de Nobelprijs straks gedeeld moet worden met kunstmatige intelligentie.’

“Een paar jaar geleden had iedereen het over Blockchain, daar is nu ook niets meer van over, AI is ook een grote hype”

Hier wil ik kort over zijn. Blockchain heeft niet veel verandering gebracht. De bruikbaarheid van deze technologie was gewoon heel kleinschalig. Daar zit ook het grote verschil met AI, die bruikbaarheid is enorm. Dit kan in zoveel aspecten van ons leven worden ingezet. Dit maakt het voor het onderwijs natuurlijk nog lastiger. Want naast dat we als docenten moeten leren omgaan met AI moeten we ook kijken naar hoe de samenleving eruit gaat zien.

Conclusie

Ik snap niet zo goed wat voor bewijs er nog extra nodig is voor sommige mensen om in te zien wat een enorme invloed deze technologie gaat hebben op het onderwijs. Ik zie in dat dit soort systemen niet perfect zijn en nog allerlei hiaten bevattten maar de praktische bruikbaarheid is volgens mij enorm hoog. En daar gaat het toch om?!

Ik ga in ieder geval door met experimenteren met AI in het onderwijs. Binnenkort verwacht ik een update te kunnen geven over DocentGPTs, waar ik momenteel veel mee bezig ben.