In 2023 was er een enorme groei in de interesse in AI in het onderwijs. Studenten gebruikten het massaal en dit gaf hen mogelijk enorme voordelen bij verschillende leer- en toetsvormen. Docenten moesten op korte termijn checken of hun toetsing nog wel valide was. Er was nog maar weinig tijd om na te denken of hun onderwijs nog optimaal was.

De grote vraag is waar het heen gaat in 2024? De meningen zijn hierover verdeeld. Hierbij wil ik 4 diverse perspectieven schetsen over de impact van AI op het onderwijs in de nabije toekomst.

Vier visies van de toekomst van AI in het onderwijs

Kamp 1: AI als logische evolutie, niet revolutie

In dit perspectief wordt AI gezien als een nuttige tool die bepaalde onderwijstaken kan vereenvoudigen, een soort evolutie op het huidige onderwijs. Studenten kunnen bepaalde zaken opzoeken met AI-tools, als een soort Google. Voor de docent kan het helpen om wat administratieve taken te automatiseren. Enkele toetsingsvormen zullen veranderd moeten worden naar mondelingen. De kern van het onderwijs blijft echter onveranderd, waarbij AI slechts een aanvullende rol speelt. Verder heeft het nauwelijks invloed op wat er onderwezen dient te worden.

Kamp 2: AI als versterker van onderwijskwaliteit

Hier wordt AI beschouwd als een belangrijk middel om de onderwijservaring te verrijken. AI kan docenten helpen om lesmateriaal aan te passen aan de behoeften van individuele studenten, en biedt mogelijkheden voor gepersonaliseerd leren. Een belangrijk voorbeeld hiervan zijn de ‘docentGPTs’. Een digitale versie van de docent die studenten in, maar vooral ook buiten, de lessen kunnen benaderen met al hun vragen. Onderwijs wordt meer just-in-time en gepersonaliseerd. De inhoud van het onderwijs blijft echter grotendeels ongewijzigd. De rol van de docent wordt meer coachend i.p.v. instruerend. Dit zou de effectiviteit van het onderwijs kunnen vergroten, zonder het fundamenteel te veranderen.

Kamp 3: AI als katalysator voor onderwijshervorming

Dit kamp ziet ook de trend naar gepersonaliseerd leren zoals bij kamp 2, maar een belangrijk verschil is dat ze grote veranderingen verwachten in de maatschappij door AI en dat incorporeren in hun visie op het onderwijs. Belangrijke vragen die hier naar boven komen zijn welke banen er straks nog overblijven en over welke kennis/vaardigheden studenten nog moeten beschikken. Op dit moment is dat zo onzeker dat flexibiliteit in het onderwijs heel belangrijk is. Logge onderwijsinstellingen met vooraf bedachte 4-jaar trajecten lijken geen plaats te hebben in dit kamp. Het onderwijs moet volledig worden herzien.

Kamp 4: Is onderwijs nog nodig?

In dit kamp zitten de mensen die geloven dat AGI (Artificial General Intelligence) en ASI (Artificial Super Intelligence) er op korte termijn aan gaan komen. Er zijn nu al computers die beter zijn dan de beste mens op specifieke taken (bijv. schaken, GO en wiskunde). Machines gaan de meeste banen overnemen van mensen en het leven gaat er heel anders uitzien. Onderwijs zal niet bestaan in klassen en op scholen maar iedereen zal een persoonlijke robot hebben.

Mijn visie

Realistisch gezien verwacht ik op korte termijn dat de visie van kamp 2 het dichtst bij de waarheid gaat komen. Ik geloof in gepersonaliseerder leren via ‘docentGPTs’. Hier ben ik zelf veelvuldig mee aan het experimenteren en dat ziet er veelbelovend uit. Ik denk dat er qua inhoud op korte termijn nog niet zoveel verandert. Dat is echter meer gebaseerd op het feit dat dat niet mogelijk is, dan op het feit dat het niet nodig is.

Mijn eigen visie sluit het best aan bij kamp 3. Ik denk dat AI veel invloed gaat hebben op de banen van de toekomst en dus veel invloed zou moeten hebben op de inhoud van het onderwijs. We moeten ons echt gaan afvragen welke kennis en vaardigheden er straks belangrijk zijn.

Ik nodig jullie uit om jullie gedachten en perspectieven te delen. In welk kamp bevind jij je, en hoe zie jij de toekomst van AI voor je?

Disclaimer

Ik ben me ervan bewust dat de verschillen veel genuanceerder liggen dan ik hier schets en dat ik met deze kampen ‘hokjes-denken’ stimuleer. Ik kies er toch voor om het zo neer te zetten omdat een vereenvoudiging kan leiden tot interessante inzichten en discussie.