De toekomst wacht niet: AI versus Onderwijs lijkt een ongelijke strijd.

Ik zit ongeveer 25 jaar in het (hoger) onderwijs en ChatGPT bestaat vandaag 1 jaar. Terugkijkend op beide tijdlijnen, lijkt het wel alsof er voor het onderwijs in dat ene jaar dankzij ChatGPT meer is gewijzigd dan in de 24 jaar daarvoor, ondanks de vele onderwijsvernieuwingen die ik heb zien langskomen en heb mogen begeleiden. Zo gesteld staat 1 AI jaar minimaal gelijk aan 25 onderwijsjaren.

Hoewel er vooral heel veel kansen liggen voor het verrijken van het onderwijs met behulp van AI-tools zoals ChatGPT, is bovenstaand verschil in omloopsnelheid wel heel erg groot. Hoe voorkomen we dat we blijvend achter de feiten aan blijven lopen als onderwijs? In dit artikel deel ik enkele strategieën die ik hanteer om hierop een antwoord te vinden.

Allereerst een veelgehoord misverstand: “ChatGPT is een dom programma dat alleen maar napraat wat er op het internet staat. Je hebt er niet veel aan.” Ik kom dergelijke uitspraken nog veel te veel tegen. Dat verdwijnt heel snel wanneer ik demonstreer wat de betaalde versie (ChatGPT4), met goede prompttechnieken, kan bereiken. Dit ‘wow’-moment leidt vrijwel zonder uitzondering tot een diepgaande reflectie over de implicaties voor het onderwijs. Overigens echt een probleem dat het verschil met de betaalde versie zo groot is, zie hiervoor dit artikel van Tom Naberink (1) We moeten accepteren dat ons onderwijs in de toekomst voor een deel niet aansluit op het werkveld. | LinkedIn

Dat het onderwijs een vrij logge sector is waar veranderingen traag verlopen, is voor de meeste docenten een bekend gegeven. Curricula zijn complex en nauw verweven, en veranderingen doorvoeren zonder het grotere plaatje te overzien, is zelden wenselijk. De systemen in onderwijsland, met alle bijbehorende procedures, zijn vaak enorm vertragend. Denk aan onderwijsexamenreglementen waarin al heel vroeg al het onderwijs van het er opvolgende studiejaar moet zijn vastgelegd. Een derde reden voor de lage vernieuwingssnelheid in onderwijsland is dat van docenten verwacht wordt dat ze vernieuwingen ontwikkelen terwijl het onderwijs gewoon doorgaat.

Hoe brengen we dan deze twee werelden dichter bij elkaar? Cruciaal is dat het onderwijs snel investeert in tijd en middelen voor het scholen van docenten in AI-tools zoals ChatGPT. Docenten moeten ook de middelen krijgen om deze tools effectief te gebruiken. Met andere woorden: geef docenten zo snel mogelijk de sleutels van de sportwagen in het plaatje bij dit artikel.

Vervolgens is ruimte voor experimenteren door pioniers erg belangrijk. We moeten voorkomen dat we het onderwijs rigoureus omgooien zonder solide pilotprojecten. Niemand weet nog goed wat de beste manieren zijn om ai-tools effectief in te zetten in het onderwijs. Neem dus de ruimte om te spelen met mogelijke toepassingen en omarm hierbij de kans op grandioos falen.

De volgende stap is het integreren van succesvolle AI-toepassingen in de huidige onderwijsmix. Dit vereist een kritische blik op ons huidige onderwijs. Zijn de huidige leerdoelen, leeractiviteiten en toetsvormen nog passend gezien de mogelijkheden van AI? Kunnen we deze verrijken met AI-tools? Door zowel de docenten voldoende te scholen en te faciliteren als de successen van de pioniers te omarmen, kunnen we een significante vooruitgang boeken.

Maar zijn we hiermee als onderwijs ‘in de sportwagen gestapt’, of worden we al snel weer ingehaald door nieuwe ontwikkelingen? Gezien het huidige tempo van AI-innovaties vrees ik het laatste. Daarom is het volgens mij beter om ons onderwijs helemaal om te denken en vanaf de basis opnieuw op te bouwen, zodanig dat het huidige AI-tools kan integreren en flexibel genoeg is om nieuwe ontwikkelingen op te nemen wanneer dat nodig is.

Bij de HAN zijn we actief bezig met deze stappen via een AI-sandbox. Hier krijgen we de ruimte om te experimenteren en streven we naar het ontwerpen van een duurzame, robuuste onderwijsblend die de AI-ontwikkelingen kan bijbenen. Het is fantastisch om hieraan deel te mogen nemen. Op naar (nog) beter onderwijs!