Hoe kijken docenten naar de impact van AI op het onderwijs?

Ik spreek veel verschillende docenten. Docenten van mijn eigen onderwijsinstelling maar juist ook docenten buiten mijn eigen onderwijsinstelling tijdens workshops, lezingen en webinars die ik volg of zelf verzorg. Wat opvalt is dat we het over sommige aspecten van AI in het onderwijs grotendeels eens zijn maar over andere aspecten zijn de meningen volledig verdeeld. Wil je weten waarover we het niet met elkaar eens zijn? Lees het artikel!

Overeenkomsten en verschillen in gebruik van genAI

Dat er zowel overeenkomsten zijn als verschillen kwam gisteren ook weer duidelijk naar voren toen ik een presentatie mocht geven over AI in het onderwijs op de ICT Docentendag, georganiseerd door Stichting Praktijkleren. Eerst vroeg ik wat over hun beginsituatie.

In bovenstaande afbeelding zie je de scores op 5 stellingen, via Mentimeter ingevuld door de deelnemers. Aan de hand van de golfjes kunnen we de scores zien. Wat natuurlijk enorm opvalt is het grote verschil bij de stelling ‘ ik maak vaak gebruik van genAI’. Blijkbaar gebruiken sommige docenten het heel vaak en sommigen nog helemaal niet, zelfs de docenten in de sector ICT. We zien ook dat er heel weinig docenten zijn die gebruik maken van de betaalde versie. Dat vind ik een hele kwalijke zaak zoals ik ook al betoog in mijn vorige 2 Linkedin artikelen (https://shorturl.at/fiT67en https://shorturl.at/nvX13) en in het AD (https://shorturl.at/cdBPT). Verder zien we een hoge score op de stelling ‘De invloed van GenAI in het onderwijs gaat enorm zijn’. Dit is iets wat ik ook steeds meer om me heen hoor. Docenten krijgen door dat de impact enorm gaat zijn. Op een later moment in de presentatie ging ik hierop inzoomen.

Overeenkomsten en verschillen in visie op gevolgen van genAI

Wederom zien we enkele stellingen waar docenten het veelal over eens zijn en stellingen waar heel erg verschillend op gescoord wordt. De meeste consensus is erover dat we niet weten hoe het onderwijs eruit gaat zien over 5 jaar en dat de rol van de docent de komende jaren flink zal veranderen.

Bij de andere stellingen was er meer discussie (en nuances). Bijvoorbeeld bij de stelling ‘ kennis en vaardigheden die we studenten nu aanleren zijn in de (nabije) toekomst overbodig’. Hier werd een mooie nuance gemaakt dat dit waarschijnlijk wel geldt voor een hoop van de kennis maar juist vaardigheden als kritisch denken en sociale vaardigheden nog belangrijker gaan worden dan ze nu al zijn. Er was ook discussie over of de gelijkheid nou verbeterd of verslechterd door de komst van AI in het onderwijs. Op dit moment is een student die de betaalde versie heeft en kan omgaan met AI spekkoper. Die heeft een enorm voordeel op studenten die het niet kunnen betalen of nog niet weten hoe ze het kunnen gebruiken. Het lijkt nu dus dat die ongelijkheid omhoog gaat. Maar aan de andere kant zien we ook veel kansen waarbij we de ongelijkheid die er eerder altijd was (hulp van ouders, bijles, enzovoorts) juist kunnen verminderen als we elke student dezelfde AI-tools kunnen geven.

Op misschien wel de belangrijkste stelling ‘Het onderwijs wordt beter door deze technologische vooruitgang’ antwoordde bijna iedereen ‘noch mee eens, noch mee oneens’. We weten het gewoonweg nog niet. Er is enorm veel potentie voor beter onderwijs MITS we dit op een verantwoorde en goede manier inzetten in het onderwijs. Maar als we dit niet op een goede manier weten in te zetten dan worden studenten volgens de deelnemers ‘alleen maar dommer’ en ‘veel te afhankelijk van technologie’.

Gevoel over AI in het onderwijs

Na een hoop discussies over de impact van AI op het onderwijs vroeg ik de deelnemers nog naar hun ‘gevoel bij AI in het onderwijs’. Zoals je in onderstaande afbeelding ziet zijn de verschillen enorm. Bij een hoop docenten overheerst het enthousiasme maar voor een ander groot deel overheersen negatieve emoties als angst, verdriet en boosheid).

Conclusie

Docenten krijgen steeds meer door wat voor een enorme impact genAI heeft (en gaat hebben) op het onderwijs. We zien echter ook dat er nog een hoop docenten zijn die het niet/nauwelijks gebruiken en nog zorgwekkender, dat er maar heel weinig docenten zijn die de volledige capaciteiten van chatbots kennen.

Docenten zien de enorme potentie maar ook de grote risico’s van AI. De crux is of we het gezamenlijk voor elkaar krijgen om de technologie goed in het onderwijs te verankeren. Dat is een behoorlijk lastige klus omdat het onderwijs niet bekend staat om haar aanpassingsvermogen.

Ik lijk onderhand wel een ‘broken record’ maar wederom is de conclusie dat we het professionaliseren van docenten veel serieuzer moeten nemen dan we nu doen.