BLOG
Ik vraag me af of er een toekomst is voor de vakken Duits en Frans op het VO.
Voor de kerst schreef ik een artikel over hoe we het taalonderwijs op het VO konden verbeteren door AI-docenten in te zetten die kunnen praten. Hiermee kunnen leerlingen hun spreek- en luistervaardigheden oefenen. De beste manier om een taal te leren is om het te doen toch?! Ik stelde dat dit een interessante manier was om naar het taalonderwijs te kijken van nu en de toekomst https://www.linkedin.com/posts/tomnaberink_ai-docenten-kunnen-nu-ook-praten-enorme-activity-7277256955369254913-MQOn?utm_source=share&utm_medium=member_desktop. Inclusief demonstratie.
Maar ik vertelde niet het gehele verhaal, of in ieder geval niet mijn hele verhaal. Dat wil ik hierbij rectificeren. Ik vraag me namelijk af of er wel een toekomst is voor het taalonderwijs bij de vakken Duits en Frans.
Voordat ik daar inhoudelijk op in ga, wil ik kort toelichten waarom ik dit niet in mijn eerste artikel heb toegevoegd. Het mag duidelijk zijn dat dit een impopulaire visie is. Ik heb al eerder impopulaire visies gedeeld op Linkedin en dat wordt natuurlijk door een deel van de mensen niet goed ontvangen. Ik ben al meerdere keren gekleineerd in de reacties zonder dat daar inhoudelijke argumenten aan ten grondslag lagen. Soms zijn de reacties schandalig en triest en dat is niet leuk om te ontvangen. Aangezien ik hier geen zin in had, had ik mijn impopulaire visie achterwege gelaten, maar dat voelt toch niet goed. Dat gezegd hebbende, laten we er inhoudelijk op ingaan.
Waarom is de toekomst van de schoolvakken Duits en Frans in gevaar?
Ik vraag me af of de vakken Duits en Frans nog bestaansrecht hebben in een wereld met generatieve AI. Ik wil hier graag argumenten voor geven en jullie meenemen in de nabije toekomst. Ik ga straks eindigen met de vraag of jullie het met me eens zijn en wat hier de consequenties van zijn.
Marcel en ik hebben dit thema al besproken in aflevering 2 van onze podcast het AI-tussenuurtje: https://open.spotify.com/episode/6ogZIBIgZDDJtGDPWeVRTl?si=a02b6b94fa1b4da7 . De argumenten die we toentertijd gaven staan nu nog steeds overeind en ga ik kort samenvatten.
Waar staan we nu?
Op dit moment heeft iedereen met een betaald ChatGPT account dus een hele goede vertaler in z’n broekzak. 7 Maanden geleden deelde OpenAI al deze demonstratie:
Ik heb dit getest en dit werkt serieus geweldig.
Laten we even naar de echte wereld gaan. Ik heb zo’n 15 jaar geleden mijn VWO diploma gehaald. Als ik in Duitsland of in Frankrijk iets belangrijks zou moeten bespreken met iemand (bijvoorbeeld als ik zou worden aangehouden door de politie), dan zou ik daar Engels mee proberen te praten. Als die persoon niet goed Engels kan, dan zou ik mijn ChatGPT translator erbij pakken en zoals op de demonstratie het gesprek gaan voeren.
Waar gaat het in de toekomst heen
Verschillende techbedrijven zijn druk bezig met ‘real-time audio translation’. Dit betekent dat als er een andere taal binnen komt, de AI dit in ‘near real time’ (dus met een vertraging van enkele milliseconden) kan vertalen in jouw gewenste taal. Ze willen dit integreren in alle computer applicaties (bijv. in Teams). Sterker nog, op de nieuwste ‘Copilot+’ computers zit deze functie er nu automatisch op. Alles wat je er binnenkomt in een andere taal wordt real-time omgezet in ondertiteling in jouw taal.
Maar, ze gaan nog veel verder dan dit. Ze willen niet alleen audio naar tekst doen, ook audio naar audio. Ze willen dit ook natuurlijk in oordopjes implementeren zodat je dit altijd mee hebt.
Wellicht denk je: maar wat gebeurt er als alleen ik die oordopjes heb en de ander niet. Daar hebben ze ook al over nagedacht. Verschillende ontwikkelaars geven 2 paar oordoppen uit die verbonden zijn met elkaar, die je dus kan geven aan je gesprekspartner. Serieus. Dit is wat ze nú aan het ontwikkelen zijn.
Hier is een promofilmpje van hoe zoiets werkt.
Dit is slechts 1 voorbeeld, er zijn meerdere techbedrijven hier druk mee bezig.
De echte impact komt natuurlijk als Apple dit in de Airpods integreert. Voor de mensen die niet weten wat Airpods zijn: dit zijn die witte dingen die in de oren van alle leerlingen en studenten zitten. Ga er vanuit dat Apple dit op z’n wensenlijst heeft staan. Mijn verwachting is dat dit er voor 2030 is.
Verdere toekomst
Waarschijnlijk ben je al heel verbaasd over bovenstaande ontwikkeling. Maar als je even verder kijkt naar dan naar de komende 5 jaar, dan kan je bedenken dat we een chip in ons hoofd krijgen die dit automatisch voor ons doet. Je denkt nu waarschijnlijk dat Tom helemaal doorgedraaid is. Kijk even deze terugblik op het afgelopen jaar (2024) van Neuralink (bedrijf van Elon Musk) en dan ga je waarschijnlijk anders denken.
Impact op de vakken Duits en Frans
Ik verwacht dat de meesten van jullie mij kunnen volgen met dat we nu al een uitstekende translator in onze broekzak hebben zitten en dat er binnen 5 jaar (of iets langer) realtime translation oordopjes komen. Over die chip kan je twijfelen natuurlijk. Maar als we uitgaan van die eerste 2 zaken, blijft er dan nog genoeg waarde over bij de vakken Duits en Frans?
Ik snap bijvoorbeeld dat bepaalde basisvaardigheden best handig kunnen zijn omdat je niet altijd die translator en/of oordopjes erbij wilt pakken. Bijvoorbeeld als je een croissantje wilt halen op de camping in Frankrijk. En dat je cultureel begrip krijgt door het leren van een taal. Hier geloof ik in.
Maar zijn die 2 argumenten genoeg om te rechtvaardigen dat dit een vak in het VO waard is? In mijn optiek is dit een duidelijk NEE. Maar ik ben geen taaldocent en ook geen taalwonder, misschien zie ik dit verkeerd hoor. Laat het me vooral weten, ik sta open voor goede argumenten.
Een ander argument is dat het zorgt voor cognitieve ontwikkeling. Dit klopt, maar volgens mij kunnen we hier ook op andere manieren aan voldoen.
In mijn optiek zou AI-geletterdheid een belangrijk element moeten zijn van iedereens opleiding. Dit is een fundamentele vaardigheid. Het klinkt voor mij logisch dat Duits en Frans wegvallen en dat we daar AI-geletterdheid voor in de plaats zetten. Of komt er misschien een vak voor cultureel begrip bij?
Volgens mij moeten we hierover nadenken. Dat gebeurt nu te weinig volgens mij. Ik hoop dat dit artikel mensen aan het denken hierover zet.
Reflectie
Het is moeilijk om in te schatten wat de impact is van AI op onze samenleving en in ons onderwijs. Maar in dit geval is het volgens mij wel vrij duidelijk. De technologische vooruitgang op dit vlak kunnen we echt van mijlenver zien aankomen.
Ik weet nog goed dat ik anderhalf jaar geleden een artikel las van de voorzitter van de bond van vertalers die zei dat hij niet bang was voor de impact van generatieve AI op hun beroepsveld. Mensen zouden beter zijn dan AI en mensen zouden mensen willen als vertalers. Toen sprak ik al met Marcel hierover hoe ver deze man ernaast zou zitten. Een jaar later bleek onze inschatting een stuk realistischer te zijn dan de inschatting van deze meneer. Het werk wat op dit vlak wordt gedaan door mensen is drastisch afgenomen.
Voor de duidelijkheid: ik beleef geen plezier aan de consequenties van deze visie. Ik weet dat ik zeg dat het werk van sommige docenten overbodig wordt. Dat vind ik verschrikkelijk voor hen.
Ik ben benieuwd naar jullie visie hierop. Zijn jullie het eens? Of zie ik dingen over het hoofd? Laat het weten!!
